محققان دانشگاه لوند با همکاری دانشمند ایرانی دیدگاه‌ جدیدی در خصوص چگونگی و زمان شکل‌گیری سیستم ایمنی ارائه داده‌اند.

 کشف شبنم خرازی و همکارانش می‌تواند امیدهای جدیدی را برای درک بیماری‌های کودکان از قبیل سرطان خون به دنبال داشته باشد.

سیستم ایمنی پیچیده است و تعدادی از بیماری‌های ژنتیکی به نارسایی‌هایی در سلول‌های تشکیل‌دهنده منشا این سیستم نسبت داده می‌شود.

مطالعه دانشمندان دانشگاه آکسفورد و لوند یافته‌های بی‌نظیری را در خصوص شکل‌گیری این سلول‌ها در اختیار می‌گذارد.

نخستین سلول‌های بنیادی خون در ناحیه aorta شکل می‌گیرند و سپس طی دوره جنینی به کبد که ارگان اصلی خونسازی است، منتقل می‌شوند.

در کبد، سلول‌های بنیادی خون سلول‌های خون بالغ‌تری را که سیستم خونی بدن را شکل می‌دهند، تولید می‌کنند.

همزمان، سلول‌های B و T شکل می‌گیرند که اساس سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهند.

از زمان تولد به بعد، این فرایند در مغز استخوان رخ می‌دهد و کبد تولید سلول‌های بنیادی خون را متوقف می‌کند.

محققان همواره معتقد بوده‌اند که اولین سلول‌هایی که به توسعه سیستم ایمنی (سلول‌های دارای صلاحیت ایمنی) منجر می‌شود، از سلول‌های بنیادی خون در کبد و هنگام رشد جنین شکل می‌گیرند.

سلول‌های بنیادی خون را می‌توان از روز 11-12 در جنین موش مشاهده کرد که این زمان معادل شش تا هفت هفته اول بارداری در انسان‌ است.

در مطالعه جدید که بر روی موش‌ها انجام شد، محققان نشان دادند این سلول‌های مرتبط با سیستم ایمنی بدن انسان حتی زودتر از آن و در کیسه محتویات نطفه جنین (پیش از این که اولین سلول‌های بنیادی خون شکل بگیرند) تولید می‌شوند.

این کیسه یکی از سه کیسه جنین است و حدود هفته پنجم بارداری ظاهر می‌شود.

شارلوتا بویرس، محقق دانشگاه لوند، در این رابطه گفت: ما این پرسش را مطرح کردیم که آیا سیستم ایمنی به شیوه‌ای متفاوت در جنین نسبت به یک بزرگسال شکل می‌گیرد و این که چه زمانی طی رشد جنین، سلول‌هایی که سیستم ایمنی بدن ما را تشکیل می‌دهند، را می‌توان یافت.

بویرس در ادامه می‌افزاید: این موضوع به درک ما از چگونگی و زمان آغاز شکل‌گیری سیستم ایمنی انسان و هر نوع اشتباهی در این فرایند کمک می‌کند.

سرطان خون کودکی نمونه‌ای از میزان اهمیت درک دانشمندان از چگونگی شکل‌گیری سیستم ایمنی بدن است. با اولین جهش در این مسیر، سرطان خون دوران کودکی هنگامی که کودک جنین است، رخ می‌دهد.

هنوز مشخص نیست که در کدام سلول‌ یا سلول‌ها این نخستین گام رخ می‌دهد و بنابراین ادامه تحقیقات در مورد شروع شکل‌گیری سیستم ایمنی در انسان‌ها ادامه دارد.

در صورت امکان اثبات این موضوع که جهش یافتن سلول‌ها در همان دوره اول رشد رخ می‌دهد، درک محققان از چگونگی ظهور سرطان خون در کودکی ارتقا می‌یابد.